Tôm nổi trên mặt nước: Nguyên nhân và cách xử lý

Người nuôi cần quan sát kỹ các dấu hiệu sau để nhận biết tình trạng tôm nổi trên mặt nước và có biện pháp xử lý kịp thời:

Tôm bơi lờ đờ trên mặt nước: Tôm không còn hoạt động linh hoạt dưới đáy ao mà nổi lên trên mặt, di chuyển chậm hoặc mất phương hướng.

Tôm tập trung quanh quạt nước hoặc khu vực có dòng chảy mạnh: Điều này cho thấy tôm đang cố gắng tìm kiếm nguồn oxy để hô hấp.

Xuất hiện nhiều bọt khí trên mặt ao: Khi tôm nổi lên nhiều, chúng sẽ tạo ra nhiều bọt khí hơn bình thường.

Tôm có dấu hiệu yếu, màu sắc nhợt nhạt hoặc bị bệnh: Một số con có thể chuyển màu khác thường, bị đục thân hoặc có vết thương lở loét.

Tôm dạt vào bờ hoặc chết nổi trên mặt nước: Nếu không xử lý kịp, tình trạng này có thể dẫn đến tôm chết hàng loạt.

Nguyên nhân khiến tôm nổi trên mặt nước

Thiếu oxy hòa tan

Tôm cần một lượng oxy hòa tan ổn định trong nước để hô hấp và phát triển. Khi nồng độ oxy giảm mạnh, tôm sẽ có xu hướng bơi lên tầng mặt để tìm nguồn oxy. Nguyên nhân chính dẫn đến thiếu oxy có thể là:

– Mật độ nuôi quá dày, làm giảm lượng oxy hòa tan.

– Tảo tàn, phân hủy hữu cơ làm tiêu hao oxy.

– Thời tiết thay đổi đột ngột, đặc biệt vào ban đêm và rạng sáng.

– Quản lý quạt nước không phù hợp, không tạo đủ sự lưu thông oxy trong ao.

Kiểm soát khí độc có trong ao để hạn chế ảnh hưởng lên tôm nuôi. Ảnh: Tép Bạc

Nhiễm độc khí trong ao

Khí độc như NH₃ (amoniac), H₂S (hydro sulfide) và NO₂ (nitrit) tích tụ trong ao sẽ làm ảnh hưởng đến hệ hô hấp của tôm, khiến chúng bị ngộ độc và nổi lên mặt nước. Nguyên nhân chính của tình trạng này là:

– Chất thải từ tôm và thức ăn thừa tích tụ lâu ngày.

– Hệ vi sinh vật có lợi trong ao bị suy giảm, không phân hủy được chất hữu cơ.

– Thiếu oxy đáy làm gia tăng sự phát sinh khí độc.

Bệnh lý gây yếu tôm

Một số bệnh như bệnh đốm trắng, hoại tử gan tụy cấp tính, hoặc bệnh do vi khuẩn Vibrio có thể làm tôm yếu đi, mất khả năng bám đáy và dạt lên mặt nước. Khi đó, tôm thường có dấu hiệu bơi lờ đờ, mất phương hướng.

Sốc môi trường

Sự thay đổi đột ngột của môi trường như nhiệt độ, độ mặn hoặc pH có thể làm tôm bị sốc và nổi lên mặt nước. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

– Mưa lớn làm giảm độ mặn đột ngột.

– Bổ sung hóa chất hoặc kháng sinh không đúng liều lượng.

– Thay nước quá nhanh hoặc không theo quy trình thích hợp.

Cách xử lý khi tôm nổi trên mặt nước

Cung cấp đủ oxy

Tăng cường chạy quạt nước và sục khí để cung cấp oxy, đặc biệt vào ban đêm.

Kiểm tra nồng độ oxy hòa tan trong ao, nếu thấp thì có thể bổ sung oxy viên hoặc vôi dolomite để cải thiện chất lượng nước.

Giảm mật độ tôm nếu ao nuôi quá dày.

Kiểm soát khí độc

Định kỳ kiểm tra nồng độ NH₃, H₂S và NO₂ để có biện pháp xử lý kịp thời.

Sử dụng chế phẩm vi sinh để phân hủy chất hữu cơ đáy ao.

Hạn chế cho ăn quá nhiều để tránh dư thừa thức ăn gây ô nhiễm ao.

Giảm mật độ tôm nếu ao nuôi quá dày. Ảnh: Tép Bạc

Xử lý khi tôm bị sốc

Nếu do thay đổi thời tiết, có thể che chắn ao bằng lưới hoặc giảm mức độ thay nước để tôm thích nghi dần.

Khi sử dụng hóa chất hoặc kháng sinh, cần tuân theo liều lượng khuyến cáo để tránh gây sốc cho tôm.

Phòng ngừa lâu dài

Duy trì môi trường ao nuôi ổn định bằng cách kiểm tra các chỉ số nước thường xuyên.

Thực hiện thay nước định kỳ nhưng không thay đổi quá đột ngột.

Chọn tôm giống khỏe mạnh, có nguồn gốc rõ ràng để giảm nguy cơ bệnh tật.

Tôm nổi trên mặt nước là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng trong ao nuôi. Người nuôi cần theo dõi sát sao các yếu tố môi trường và sức khỏe tôm để phát hiện sớm và xử lý kịp thời. Quản lý tốt ao nuôi không chỉ giúp hạn chế tình trạng này mà còn nâng cao hiệu quả nuôi trồng, giảm thiểu rủi ro kinh tế.