Tránh cho tôm ăn quá nhiều

Bài viết này sẽ giúp bà con hiểu rõ tác hại của việc cho tôm ăn quá nhiều, cách nhận biết và các biện pháp điều chỉnh hợp lý.

Hậu quả của việc cho tôm ăn quá nhiều

Cho tôm ăn quá mức không chỉ làm tăng chi phí mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nước và sức khỏe của đàn tôm. Một số hậu quả chính gồm:

Lãng phí thức ăn, đội chi phí sản xuất

Thức ăn thừa không được tôm tiêu thụ sẽ lắng xuống đáy ao, gây lãng phí lớn. Trong khi đó, chi phí thức ăn chiếm phần lớn trong tổng chi phí nuôi tôm, thường dao động từ 50-70%. Nếu không quản lý khẩu phần hợp lý, người nuôi có thể chịu tổn thất kinh tế đáng kể mà không mang lại lợi ích tăng trưởng tương ứng.

Gây ô nhiễm môi trường ao nuôi

Thức ăn dư thừa khi phân hủy sẽ làm tăng lượng chất hữu cơ trong ao, từ đó thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có hại và các loại tảo độc. Tình trạng này làm mất cân bằng hệ sinh thái ao nuôi, làm giảm hàm lượng oxy hòa tan và gia tăng nồng độ khí độc như NH₃ (amoniac) và H₂S (hydro sulfide), ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tôm.

Tôm dễ mắc bệnh do tiêu hóa quá tải

Hệ tiêu hóa của tôm khá nhạy cảm. Khi ăn quá nhiều, tôm không thể tiêu hóa hết lượng thức ăn, dẫn đến các vấn đề về đường ruột như viêm ruột, phân trắng. Hơn nữa, lượng thức ăn dư thừa tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển trong ruột tôm, làm suy giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Tôm dễ mắc bệnh đường ruột do tiêu hóa quá tải

Tôm tăng trưởng kém, giảm hiệu suất chuyển hóa thức ăn (FCR)

Chỉ số FCR (Feed Conversion Ratio – Hệ số chuyển đổi thức ăn) là một trong những yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả sử dụng thức ăn. Nếu cho ăn quá nhiều, lượng thức ăn bị lãng phí tăng lên, khiến FCR cao hơn, đồng nghĩa với việc tốn nhiều thức ăn hơn để đạt được cùng một trọng lượng tôm.

Cách nhận biết tôm đang bị cho ăn quá mức

Để điều chỉnh lượng thức ăn hợp lý, người nuôi cần theo dõi kỹ lưỡng các dấu hiệu từ ao nuôi. Một số dấu hiệu cho thấy tôm đang bị cho ăn quá nhiều gồm:

– Thức ăn thừa trong sàng ăn sau 2-3 giờ: Nếu kiểm tra sàng ăn thấy còn nhiều thức ăn thừa, điều đó chứng tỏ khẩu phần đang vượt quá khả năng tiêu thụ của tôm.

– Nước ao có mùi hôi, màu nước thay đổi bất thường: Thức ăn dư thừa phân hủy nhanh chóng gây ô nhiễm nước, làm ao có mùi tanh, màu nước đậm hơn hoặc xuất hiện bọt khí do khí độc tích tụ.

– Tôm có biểu hiện chậm ăn, bỏ ăn hoặc phân trắng: Khi ăn quá nhiều, tôm có thể bị đầy bụng, giảm cảm giác thèm ăn. Nếu tình trạng kéo dài, tôm có thể mắc bệnh đường ruột.

– Đáy ao có nhiều bùn đen, mùi hôi thối: Đây là dấu hiệu cho thấy lượng thức ăn thừa đang phân hủy dưới đáy ao, ảnh hưởng đến chất lượng môi trường sống của tôm.

Biện pháp điều chỉnh và kiểm soát lượng thức ăn

Để tránh tình trạng cho tôm ăn quá mức, người nuôi cần áp dụng các biện pháp quản lý thức ăn khoa học, bao gồm:

Lên kế hoạch cho ăn theo từng giai đoạn phát triển của tôm

Trong 15 ngày đầu sau khi thả giống, tôm còn nhỏ và tiêu thụ thức ăn rất ít. Do đó, nên cho ăn từng lượng nhỏ, theo dõi chặt chẽ để tránh dư thừa.

Từ ngày 15-30, tôm bắt đầu phát triển mạnh, có thể tăng dần lượng thức ăn nhưng vẫn phải dựa trên quan sát thực tế.

Giai đoạn từ 30 ngày trở đi, việc kiểm soát khẩu phần cần dựa vào kết quả kiểm tra sàng ăn và quan sát sức khỏe tôm.

Dựa theo mật độ tôm trong ao để cho ăn với liều lượng phù hợp

Kiểm tra sàng ăn thường xuyên

Việc kiểm tra sàng ăn giúp người nuôi đánh giá chính xác khả năng tiêu thụ của tôm, từ đó điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp. Nếu thức ăn thừa nhiều, cần giảm khẩu phần ngay để tránh lãng phí.

Cho ăn theo nguyên tắc “ít nhưng thường xuyên”

Chia nhỏ số lần cho ăn trong ngày giúp tôm tiêu hóa tốt hơn, tránh tình trạng ăn quá no một lúc. Nên duy trì 4-5 cữ/ngày thay vì dồn thức ăn vào 2-3 cữ lớn.

Sử dụng thức ăn chất lượng cao, dễ tiêu hóa

Thức ăn có chất lượng tốt sẽ giúp tôm hấp thụ dưỡng chất hiệu quả hơn, giảm lượng thức ăn dư thừa. Ngoài ra, có thể bổ sung men vi sinh đường ruột để hỗ trợ tiêu hóa, hạn chế rủi ro rối loạn đường ruột do ăn quá nhiều.

Theo dõi tình hình thời tiết và sức khỏe tôm trước khi cho ăn

Khi thời tiết thay đổi đột ngột (mưa lớn, nắng gắt), tôm thường ăn ít hơn. Nếu vẫn giữ khẩu phần ăn như bình thường, thức ăn thừa sẽ tích tụ nhiều hơn. Vì vậy, cần điều chỉnh lượng thức ăn linh hoạt dựa trên điều kiện môi trường và sức khỏe của tôm.

Việc cho tôm ăn quá nhiều không những gây lãng phí mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường ao nuôi, sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm. Để tối ưu hiệu quả chăn nuôi, người nuôi cần xây dựng kế hoạch cho ăn hợp lý, kiểm tra sàng ăn thường xuyên, theo dõi sức khỏe tôm và điều chỉnh khẩu phần linh hoạt theo từng giai đoạn phát triển. Quản lý tốt lượng thức ăn không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn giảm rủi ro dịch bệnh, tăng năng suất và lợi nhuận lâu dài.

Bà con cần nhớ rằng, nuôi tôm hiệu quả không phải là cho ăn càng nhiều càng tốt, mà là cho ăn đúng cách, đúng nhu cầu và đảm bảo môi trường ao nuôi luôn trong trạng thái tốt nhất.