Trong quá trình nuôi tôm, việc kiểm soát lượng thức ăn là yếu tố quan trọng giúp tối ưu hiệu quả kinh tế và bảo vệ sức khỏe tôm.
_1740970184.jpg)
Tuy nhiên, có không ít trường hợp tôm ăn nhiều hơn sức ăn thực tế, dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng như ô nhiễm môi trường ao, giảm chất lượng nước và làm tăng nguy cơ dịch bệnh. Bài viết này sẽ giúp người nuôi hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả và cách khắc phục tình trạng này để đảm bảo vụ nuôi thành công.
Nguyên nhân khiến tôm ăn nhiều hơn sức ăn
Tôm có phản xạ kiếm ăn mạnh
Tôm là loài có bản năng tìm kiếm thức ăn liên tục, ngay cả khi đã no. Đặc biệt, trong môi trường ao nuôi, nơi thức ăn luôn sẵn có, tôm sẽ phản xạ cắn xé và tiêu thụ nhiều hơn nhu cầu thực tế.
Chất lượng thức ăn không đảm bảo
Thức ăn có thành phần dinh dưỡng không phù hợp hoặc khó tiêu hóa có thể khiến tôm ăn nhiều hơn để bù đắp lượng dưỡng chất thiếu hụt. Ngoài ra, thức ăn kém chất lượng dễ tan rã, làm tôm có xu hướng ăn nhiều nhưng không hấp thu được đủ dưỡng chất.
Quản lý cho ăn chưa hợp lý
Một số người nuôi có thói quen cho ăn theo cảm tính hoặc không theo dõi sức ăn của tôm, dẫn đến tình trạng cung cấp dư thừa. Việc cho ăn quá nhiều, đặc biệt vào thời điểm tôm không có nhu cầu cao, sẽ kích thích tôm ăn nhiều hơn mức cần thiết.
Ảnh hưởng của môi trường ao nuôi
Yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ mặn, oxy hòa tan có thể tác động đến hành vi ăn của tôm. Khi các điều kiện môi trường thay đổi đột ngột, tôm có thể có phản ứng ăn nhiều hơn hoặc rối loạn tiêu hóa, làm giảm hiệu suất sử dụng thức ăn.
Yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ mặn, oxy hòa tan có thể tác động đến hành vi ăn của tôm
Hậu quả của việc tôm ăn nhiều hơn sức ăn
Lãng phí thức ăn và tăng chi phí nuôi
Khi tôm ăn nhiều hơn nhu cầu thực tế, lượng thức ăn dư thừa sẽ bị thất thoát xuống đáy ao, không chỉ làm lãng phí mà còn làm tăng chi phí sản xuất đáng kể.
Ô nhiễm môi trường ao
Thức ăn thừa không được tiêu thụ sẽ phân hủy và sinh ra các khí độc như NH3, H2S, gây ô nhiễm nước ao và ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm. Nếu không xử lý kịp thời, chất lượng nước xấu đi sẽ làm giảm sức đề kháng của tôm, dễ dẫn đến dịch bệnh.
Rối loạn tiêu hóa và giảm tốc độ tăng trưởng
Tôm ăn quá nhiều có thể bị rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là khi lượng enzyme tiêu hóa không đủ để phân giải hết lượng thức ăn. Điều này làm tôm chậm lớn, giảm hiệu suất sử dụng thức ăn và tăng nguy cơ mắc bệnh đường ruột.
Tăng nguy cơ dịch bệnh
Môi trường ao nuôi bị ô nhiễm do thức ăn dư thừa tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển, làm tăng nguy cơ bùng phát các bệnh nguy hiểm như EMS, bệnh đường ruột, phân trắng và hoại tử gan tụy.
Biện pháp khắc phục
Kiểm soát chặt chẽ lượng thức ăn
Xác định lượng thức ăn phù hợp dựa trên trọng lượng, mật độ tôm và điều kiện môi trường.
Áp dụng phương pháp cho ăn theo khẩu phần, chia nhỏ lượng thức ăn thành nhiều lần trong ngày để tôm tiêu hóa tốt hơn.
Sử dụng sàng ăn để theo dõi sức ăn của tôm, từ đó điều chỉnh lượng thức ăn hợp lý.
Sử dụng sàng ăn để theo dõi sức ăn của tôm
Lựa chọn thức ăn chất lượng cao
Ưu tiên các loại thức ăn có độ ổn định cao trong nước, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa.
Kiểm tra thành phần protein, lipid và khoáng chất để đảm bảo phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm.
Hạn chế sử dụng thức ăn kém chất lượng hoặc có nguy cơ gây ô nhiễm ao nuôi.
Cải thiện môi trường ao nuôi
Kiểm soát chất lượng nước thường xuyên, duy trì các chỉ số quan trọng như pH, DO, NH3 ở mức phù hợp.
Định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học để phân hủy thức ăn thừa và ổn định hệ vi sinh trong ao.
Tăng cường hệ thống quạt nước và sục khí để duy trì oxy hòa tan ở mức tối ưu.
Quản lý sức khỏe tôm
Kiểm tra tình trạng đường ruột và sức khỏe tôm định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Bổ sung men vi sinh, enzyme tiêu hóa và khoáng chất giúp tôm hấp thu dinh dưỡng hiệu quả, hạn chế việc ăn quá nhiều mà không tiêu hóa tốt.
Giám sát hành vi kiếm ăn của tôm để điều chỉnh cách cho ăn phù hợp với nhu cầu thực tế.
Tôm ăn nhiều hơn sức ăn có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng trong quá trình nuôi, từ lãng phí thức ăn, ô nhiễm nước ao đến ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm. Người nuôi cần áp dụng các biện pháp kiểm soát lượng thức ăn, cải thiện chất lượng thức ăn và duy trì môi trường ao nuôi ổn định để giúp tôm phát triển khỏe mạnh và nâng cao hiệu quả kinh tế. Kiểm soát tốt hành vi ăn của tôm không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn góp phần vào sự bền vững của ngành nuôi tôm.